JAPONYA'DA BİR KAZU MORİ VE YALNIZ ÖLÜMÜ adlı bildiri VI. Senex Kongre'de 4-5 Kasım 2022 tarihleri arasında sunuldu.
Kongre linki:https://www.senexkongre.org.tr/
Bildiri özeti:
Bu bildiri Japonya'da yaşayan ve anadili Japonca olan Kore'li yazar Miri Yu'nun Türkçe'ye Tokyo Ueno İstasyonu (2022) olarak çevrilen JR上野駅公園å£ã€€(JR Ueno Eki Koen Guchi) adlı roman üzerinden, Japonya'da yaşlanma, yoksullaşma, toplumsal eşitsizlikler ve yalnız ölüm olgusunu birlikte ele almayı planlamaktadır. Yazar Miri Yu Zainichi olarak Japonya'da yaşadığı ayrımcılığı ilk romanından itibaren dile getirirken ve Japon toplumunda üstü örtülen sorunları gündeme taşır. Japonca'dan Türkçe'ye çevrilen bu romanın kahramanı Kazu Mori, 1933 yılında diğer bir deyişle Showa 8 yılında Fukushima kentine bağlı bir köyde doğar. İkinci Dünya Savaşı bittiğinde Mori 12 yaşındadır. Ortaokulu bitirir bitiremez, ailesinin ekonomik koşullarının yetersiz olması ve ülkenin içinde bulunduğu ekonomik sıkıntı nedeniyle bir başka kente giderek, limanda balıkçı olarak çalışmaya başlar. Kahramanın tüm yaşamı köyünde bıraktığı ailesi, eşi ve çocuklarıyla uzakta geçer. Hokkaido'da yosun toplayıcılığına değin farklı işler yaparak, ülkenin farklı kentlerinde yalnız yaşar. Mori 1964 Tokyo Olimpiyatı inşaatında çalışmak için Tokyo'ya yerleşir. Olimpiyat inşaatı tamamlanınca yine farklı kentlere çalışmak için yine göçer işçi olarak taşınır. Japonya'da erkek emek gücünün şirketlerin farklı kentlerde bulunan yatırımları veya fabrikalarında çalışmak için ailelerini memleketlerinde bırakıp göçer işçi olarak çalışmaları Japonya'nın 1960'lı yıllardaki hızlı sanayileşmesinin bir örüntüsüdür. Mori'nin ailesi ve çocukları ile iletişimi sınırlıdır. Ailesine ilişkin hafızasında çok anı biriktirmemiştir. Mori 37 yıl boyunca “gurbette” çalışır. Bu süre boyunca, çokta tanımadığı oğlunun genç yaşta ölümü onu en çok sarsan olaylardandır. Mori 60 yaşında memleketine döner ve emekli maaşıyla karısı ile yaşamaya başlar. Ancak, karısının aniden ölümüyle, Mori Kazu 67 yaşında belki de en iyi bildiği yaşama, Tokyo'da Ueno İstasyonunda evsiz, barksız ve kimsesiz olarak yaşamaya göçer. Kendisi gibi Ueno İstasyonu ve Ueno Parkı civarında yaşayan evsizleri gözlemler. Mori'nin kendi yaşamı ve diğer evsizler üzerine gözlemleri üzerinden, Japonya'daki sınıfsal eşitsizliği, toplum ve aile içindeki iletişimsizliği kavrarız. Yazar Miri Yu, Japon ekonomisinin savaş sonrası hızla toparlanmasının, toplumda yol açtığı travmalara, eşitsizliklere ve iletişim kopukluklarına Mori Kazu örneği üzerinden dikkat çeker. Miri Yu'nun romanı Mori'nin geçmişe dönerek, hafızasını kazıması, bu kazımayı da günümüz Tokyo'suna ilişkin gözlemleri ile birlikte yapması üzerinden ilerler. Romanı da değerli kılan bu anlatısal özelliğidir. Japonya'da bir Kazu Mori ve onun yalnız ölümü üzerinden, yazar Miri Yu, toplum yaşamda çalışmayı ve ancak çalışma üzerinden temellenen geliri merkeze yerleştiren egemen kapitalist bakışın sorgulamasını yapar. Çalışma yaşamından düşenlerin; kimsesiz ve gelirsiz kalanların; evlerini ve toplumsal bağlarını yitirenlerin Japonya'da toplumsal, ekonomik ve siyasal olarak kapsanmadığına dikkat çeker. Bu romanı ülke içinde göçer gezer emekgücü sorununu ve güvencesizlik sorununu okurların dikkatine sunarken, anlatı farklı bir coğrafyada yaşlıların psikolojik, toplumsal ve ekonomik sorunlarına ilişkin güncel bir örneği okurlarla paylaştığı için bu bildiride ele alınmaktadır. Burada güvencesizlik sorunu, toplumsal ve psikolojik yalıtılma, kimsesizleşme nedeniyle göçer gezer emekgücünün yaşlandıklarında nasıl bir deneyimle karşılaşacaklarını irdelenecektir.