ÖN KOŞULLAR

Bu dersin ön koşulu yoktur.

DERS TANIMI

Ders okuryazarlık olgusunu eleştirel pedagoji bağlamında ele alarak, ilk olarak “eğitim süreci, örtük müfredat, iktidar” olgularını, Freire'nin katkısını eğitmenlerin prekaryalaşması sürecini kuramsal ve kavramsal düzeyde irdeleyeme açacak, ardından kültürel çalışmalar yaklaşımından medya okuryazarlığı, eleştirel medya okuryazarlığı, alternatif medya, yurttaş haberciliği, katılımcı kültür, katılımcı video ile kullanıcı türevli içerik üretimi, yeni medya okuryazarlığı olgularıyla, eleştirel okuryazarlık ve etik ilişkisini, katılımcı kültürün gayri maddi emek gücü olarak rolünü dijital eşitsizlik olgusunu iletişimin ekonomi politiği yaklaşımdan tartışmaya açacaktır.

DERS ÇIKTILARI

1. Bu dersin sonunda öğrenci, eleştirel muhakemenin okuryazarlıkla ilişkisini kuracak, 2. Eleştirel okumanın ve kendi sözünü üretmenin/katılımcı üretimin medya-okuryazarlığına katkısını tahlil edecek, 3. Eleştirel medya okuryazarlığı eğitimi konusunda kendi bakış açısını kazanacak, 4. Eğitim sürecinde öğretmen/eğitmen konumunu kavrayarak, “bankacı eğitim modelini” sorgulayacak, 5. Katılımcı kütür ve yurttaşlık arasındaki ilişkiyi kavrayacak, öte yandan da yeni medya endüstrisinde katılımcı kültürün gayri maddi emek gücü olarak rolünü ve dijital gözetime katkısını da görebilecektir. 6. Dijital eşitsizlik olgusu ve aktivizm arasındaki sorunlu ilişki kavranabilecek.

KAPSAM

Bu derste, kuramsal tartışmaların yanı sıra çeşitli uygulama çalışmaları da yapılarak, öğrencilerin eleştirel medya okuryazarlığının unsurları olan eleştirel okuma ve alternatif içerik üretimi süreçlerini katılımcı olarak deneyimlemeleri amaçlanacaktır. Derste uygulama atölyesi de yapılacaktır. Aktivist video konu uygulamalı olarak da işlenecektir.

Haftalık Plan

1. Dersin genel tanıtımı

2. Okuryazarlık tartışması

3. Eleştirel pedagoji ve eleştirel okuryazarlık

4. Eğitmenin, akademisyenin konumu ve rolünü sorgulamak

5. İletişim hakkı ve İfade özgürlüğü

6. Medya okuryazarlığı ve Eleştirel medya okuryazarlığı

7. Türkiye'de medya okuryazarlığı ve farklı boyutları, müfredat geliştirme örneklerinin incelenmesi - I

8. Türkiye'de medya okuryazarlığı ve farklı boyutları, müfredat geliştirme örneklerinin incelenmesi – II

9. Okuryazarlık ve Dijital Teknolojiler, Aktivist ve Alternatif Medya

10. Barış Okuryazarlığı ve Alternatif Medya

11. Eleştirel medya okuryazarlığı ve etik bakışın gelişmesi

12. Yeni medya ortamları ve aktivizm ilişkisine yönelik eleştiriler (özellikle ekonomi politik kuram ve sayısal uçurum/eşitsizlik olguları, veri eşleştirme, dijital gözetim)

13. Wikipedya olgusu: Kendi Bilgini Üret Yay

14. Genel değerlendirme ÖNERİLEN KAYNAKLAR Ekte detaylı haftalara göre sıralanmıştır.

ÖĞRETİM YÖNTEMİ

Dönem boyunca bir ara sınav ile bir final ödevi (araştırma ödevi) teslimi yapılacaktır. Öğrenciler dersin haftalık planına uygun olarak, okuma metinlerini önceden okuyarak, ders içinde birlikte tartışacaktır. Derste çeşitli görsel-işitsel malzemeler ile web bağlantısı kullanılacaktır. Yeni medya ortamını, yeni medya ortamındaki olay ve olguları değerlendiren kavramlar ve yaklaşımlar tartışma yöntemi ile, örnek olaylar üzerinden ele alınacaktır. Ayrıca dersin kavramları ile ilgili ek okumalar verilecektir. Ders kapsamında Ankara kenti dahilinde çeşitli atölye, semine ve etkinliklere katılınacaktır.

Örneğin: 9-10 Mart Yeni Medya 3. Ulusal Kongresi/Cer Modern-Ankara İzlenecek Filmler: Educators, Citizen4

DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ

Ara sınav (kavram ve kuramsal tartışmalar üzerine ödev): % 20 (Kitap değerlendirme yazısı) Final sınavı (araştırma ödevi) :% 60 Derse devam: % 5 Ders içi tartışmalara katılım ve sunum: % 15

Dersin olmadığı Günler: 7.Mart.2017 18.Nisan.207

Ara Sınav Ödevi Teslimi: 25.Nisan.2017

Final Ödevi Teslimi: 30.Mayıs.2017

HAFTALIK KAYNAKÇA

Okuryazarlık sorunu

Freire, P. ve D. Macedo (1998) Okuryazarlık: Sözcükleri ve Dünyayı Okumak. Ankara: İmge.

Ekler: Ong, W. (1999) Sözlü ve Yazılı Kültür: Sözün Teknolojisi. İstanbul: Metis. Mc Luhan, M. (2007) Gutenberg Galaksisi: Tipografik İnsanın Oluşumu. İstanbul: YPK. Burke, P. (2012) Bilginin Toplumsal Tarihi II. İstanbul: TVY. Gezgin, U.B. (2015) Çokkültürlü Eğitim. Ankara:Ütopya.

Eleştirel Pedagoji ve Eleştirel Okuryazarlık

Freire, P. (203) Ezilenlerin Pedagojisi. İstanbul: Ayrıntı.

Ekler

Buckhingham, D. & J. Sefton-Green (1994) Cultural Studies Goes to Schoool. London: Taylor & Francis. 17-39. Chomsky, N. (2000) “Studying the media:what makes mainstream media mainstream”, Freiren Pedagogy, Praxis and Pedagogy, Der. Stanley F. Steiner vd. NY: Falmer Press. 23-32. Giroux, H. (2008) Eleştirel Pedagojinin Vaadi. İstanbul: Kalkedon. Giroux, H. (2014) Eğitimde Kuram ve Direniş. Ankara: Dost. 15-36; 37-72; 73-102; 235-260; 263-272. Giroux, H. (2007) Eleştirel Pedagoji ve Neoliberalizm. İstanbul: Kalkedon. 7-36, 145-184. Mc Laren, P. (2000) “Paulo Freire's Pedagogy of Posibility”, Freiren Pedagogy, Praxis and Pedagogy, Der. Stanley F. Steiner vd. NY: Falmer Press. 1-22. Ranciere, J. (2015) Cahil Hoca. İstanbul: Metis.

Eğitmen-Akademisyenin Konumu

Vatansever, A. ve M. Gezici-Yalçın (2014) “Ne Ders Olsa Veririz” Akademisyenin Vasıfsız İşçiye Dönüşmesi. İstanbul: İletişim.

Durmaz, O.S. (2014) Türkiye'de Öğretmen Olmak: Emek Süreci ve Yeniden Proleterleşme. Ankara: Notabene. 113-303.

Ekler

Apple, M. W. (2006) Eğitim ve İktidar. İstanbul: Kalkedon. 43-134. Binark, M. (2008) “Eleştirel pedagojinin olanakları ve desrlikler(in havalandırılması): yeni bir kendindelik bilincinin ve sorumluluk etiğinin yeşermesi”, Türkiye'de Sivil İtaatsizlik Toplumsal Hareketler ve Basın. Der. Erdal Dağtaş. Ankara:Ütopya. 79-113. Bora, A. (2011) Boşuna mı Okuduk Biz? Türkiye'de Beyaz Yakalı İşsizliği. İstanbul: İletişim. Budak, Ö. (2015) Türkiye'de Kapitalist Yöneticiler Sınıfı. İstanbul: Ayrıntı. Değirmencioğlu, S. (Der.) (2015) Yükseköğretimin Serbest Düşüşü:Özel Üniversiteler. İstanbul: Ayrıntı. Standing, G. (2014) Prekarya: Yeni Tehlikeli Sınıf. İstanbul: İletişim. Waters, L. (2009) Akademinin Düşmanları. İstanbul: Boğaziçi Ünv. Yay.

İletişim hakkı ve İfade özgürlüğü

Başaran, F. (2016) “İnsanın İletişim Hakkı”, Yamuk Hakikat, Der. A.Nevin Yıldız Tahincioğlu, Ankara: Ütopya. 70-79.

Akdeniz, Y. ve K.Altıparmak (2016) “Türkiye'de muhalif düşüncenin susturulması ve ifade özgürlüğü”, Tehlike Altında Gazetecilik Der. O.Andreotti. İstanbul: İstanbul Bilgi Ünv. Yayınları, 167-204.

Medya Okuryazarlığı

İnal, K. (2009) Medya Okuryazarlığı El Kitabı. Ankara: Ütopya.

Tyler, K. (Der.) (2010) Media Literacy: New Agendas in Communication. NY: Routledge. 1-8.Bölümler Arası.

Durur Küçük, E. (2016) Medya Okuryazarlığı, Ankara: Siyasal.

Ekler

Buckhingham, D. (2003) Media Education: Literacy, learning and contemporary culture. Cambridge: Polity. CML (2003, 2005) Literacy for the 21st century: an overview and orientation-guide to media literacy education. Türkoğlu, N. ve M.Cinman-Şimşek (Der.) (2004) Medya Okuryazarlığı. İstanbul:Kalemus. İçinde H.Topuz, Y.İnceoğlu, E.Algan ve N.Tutal-Chevirion'un yazıları.

Eleştirel Medya Okuryazarlığı

Binark, M. ve M.Gencel-Bek (2007, 2011) Eleştirel Medya Okuryazarlığı. İstanbul: Kalkedon.

Kellner, D. (2014). "Yeni Medya ve Yeni Okuryazarlık: Yeni Binyılda Eğitimin Yeniden Yapılandırılması", Yeni Medyaya Eleştirel Yaklaşımlar, (Der.) Mukadder Çakır. İstanbul: Doğu Kitabevi.  413-444.

Kellner, D. ve J.Share (2007) “Critical Media Literacy, democracy and the reconstruction of education”, Media Literacy A Reader, Der. D.Macedo & S.R.Steinberg. NY: Peter Lang, 3-23.

Uysal, M. (2016) “Eleştirel Medya Okuryazarlığı”, Medya Okuryazarlığı, Der. E.Durur-Küçük, Ankara: Siyasal. 23-52.

Murdock, G. (2016) “Medya Okuryazarlığı ve Medya Hakları: Eleştirel Okumadan Yaratıcı İşbirliği”, Medya Okuryazarlığı, Der. E.Durur-Küçük, Ankara: Siyasal. 97-130.

Ekler

Berry, K.S. (2007) “Critical media studies meets critical (hyper) pedagogies”, Media Literacy A Reader, Der. D.Macedo & S.R.Steinberg. NY: Peter Lang, 687-698. Torres, M.N. ve M.D.Marcedo (2007) “The need for critical media literacy in teacher education core curricula”, Media Literacy A Reader, Der. D.Macedo & S.R.Steinberg. NY: Peter Lang, 537-558.

Türkiye'de Medya Okuryazarlığı ve Farklı Boyutları, Müfredat Geliştirme Örnekleri

Yılmaz, A. Ve Taylan, A. (2016) “Türkiye'de Medya Okuryazarlığının 10 Yılı: Medya Okuryazarlığını Eleştirel Okumak”, Medya Okuryazarlığı, Der. E.Durur-Küçük, Ankara: Siyasal. 287-326.

Akbulut, H. v. (2011) Katılımcı yurttaşlığın bir aracı olarak medya okuryazarlığı: Kocaeli'de yurttaşlık kavrayışı açısından kaınların tv. izleme pratikleri üzerine bir araştırma ve bir eleştirel medya okuryazarlığı eğitimi modeli önerisi. Tübitak Sobag 109k034. (UlakBim veri tabanından erişilebilir.)

MEB-RTÜK (2016) MOY Ders Kitabı.

Jols, T. Ve E.Thuman (2016) 21.Yüzyıl Okuryazarlığı: Medya Okuryazarlığına Genel bir Bakış ve Sınıf İçi Uygulamalar. Ankara:Ekinoks.

Ekler

Elma, C. vd. (2010) “Türkiye'de medya okuryazarlığı eğitimi:medyanın işleyişi ve etik açıdan bir değerlendirme”, Kuram ve Uygulamalı Eğitim Bilimleri, 10(3):1409-1458. Asrak-Hasdemir, T. (2012) “Gelenekselden Yeni Medya Okuryazarlığına: Türkiye Örneğinde Bir Değerlendirme”, Hitit Ünv. SBE Dergisi, 5(2):23-40. İlhan, E. v. (2014) “Medya Okuryazarığı dersi ve tv.algısına etkisi: Ankara örneği”, Akdeniz İletişim, 21:42-58. Yıldırım, B. (2006) “Eleştirel pedagoji açısından gazetecilik eğitimini yeniden düşünmek” İletişim Araştırmaları, 4(1):121-152.

Okuryazarlık ve Dijital Teknolojiler, Aktivist ve Alternatif Medya

Khan, S. (2014) Dünya Okulu:Eğitimi Yeniden Düşünmek. İstanbul: YPK.

Lievrouw, L. (2011) Alternative and Activist New Media. London:Polity (1-5-6-7. Bölümler)

Liewrouw, L. (2016) Alternatif ve Aktivist Yeni Medya. İstanbul: Kafka. (1,5,6 ve 7.bölümler)

Katılımcı Kültür, Aktivizm ve Medya, Alternatif Medya Konusunda Ek Okumalar

Ataman, B. ve B.Çoban (2015) “Gezi Direnişinde Alternatif Yeni Medya ve Çapulcu Yurttaş Muhabirler”, Direniş Çağında Türkiye'de Alternatif Medya. içinde. (Der.) Barış Çoban ve Bora Ataman. İstanbul: Kafka. 93-140. Atkinson, J. D. (2015) Alternatif Medya ve Direniş Siyaseti: Bir İletişim Perspektifi. İstanbul:Kafka içinde. 57-104. Atton, C. (2014) “Alternatif Medya'ya Yaklaşmak: Teori ve Metodoloji”, Kendi Medyanı Yarat: Alternatif Medya. Cilt I”, (Der.) B. Yanıkkaya, B. Çoban, İstanbul: Kalkedon. 21-62. Bailey, O. G., Cammaerts, B., Carpentier, N. (2015) Alternatif Medyayı Anlamak, (Der.) Barış Çoban, Bora Ataman, (Çev.) Çiğdem Öztürk, İstanbul: Kafka. Boyle, M.P. ve D.Mc Leod (2014) “Medya ve Protesto: Öğrenci Aktivistlerin Protesto Katılımında Anaakım ve Alternatif Medyanın Rolü”, Kendi Medyanı Yarat: Alternatif Medya. Cilt 1”, (Der.) B. Yanıkkaya, B. Çoban, İstanbul: Kalkedon. 207-236. Carpentier, N. (2014) “Kü-yerelleşmenin ayna görüntüsü olarak yerel ötesi ve topluluk medyası”, Kendi Medyanı Yarat: Alternatif Medya. Cilt 2”, (Der.) B. Yanıkkaya, B. Çoban, İstanbul: Kalkedon. 215-252. Castells, M. (2013) Umut ve İsyan Ağları.:İnternet Çağında Toplumsal Hareketler. İstanbul: Koç Ünv.Yayınları. Çoban, B. (Der.) (2014) Sosyal Medya Devrimi. İstanbul: Su. Çoban, B. ve B. Ataman (2015)“Giriş: Türkiye'de Alternatif Medya”, Direniş Çağında Türkiye'de Alternatif Medya. içinde (Der.) B. Çoban ve B. Ataman, İstanbul: Kafka. 9-52. Doğu, B. (2015) “Comparing online alternative and mainstream media in Turkey: coverage of the Tekel workers protests against privatization”, Int. Journal of Comunication, 9:630-651. Downing, J:B. (2014) “Alternatif Medyanın İzleyicileri ve Okuyucuları”, Kendi Medyanı Yarat: Alternatif Medya. Cilt 2”, (Der.) B. Yanıkkaya, B. Çoban, İstanbul: Kalkedon. 13-46. Drotner, K. ve C.Kobbernagel (2014) “Toppling hierachies? Media and information literacies, ethnicity, and performative media practices”, Learning, Media and Technology, 39(4): 409-428. Gerbaudo, P. (2014) Tweetler ve Sokaklar. İstanbul: Agora. Guedes-Bailey, O. (2014) “Brezilya'da Alternatif Medya ve Direniş”, Kendi Medyanı Yarat: Alternatif Medya. Cilt 1”, (Der.) B. Yanıkkaya, B. Çoban, İstanbul: Kalkedon. 47-100. 187-206. Guedes-Bailey, O. (2015) Alternatif Medyayı Anlamak. İstanbul: Kafka içinde 25-69; 70-85; 168-186. Hamilton, J.F. (2014) “Medyayı Demokratikleştirmek: İçeriye ve İçeriden Meydan Okumalar”, Kendi Medyanı Yarat: Alternatif Medya. Cilt 1”, (Der.) B. Yanıkkaya, B. Çoban, İstanbul: Kalkedon. 99-114. Jenkins, H. (2009) Confronting the Challenges of Participatory Culture. Cambridge: the MIT Press, 4-14. Kejanlıoğlu, B ve S. Schifo (2014) Alternative Media and Participation, COST ACTİON Transforming Audiences Transforming Societies. Köksalan, M.E. (2014) “Alternatif bir medya olara topluluk tv.ları”, Kendi Medyanı Yarat: Alternatif Medya. Cilt I”, (Der.) B. Yanıkkaya, B. Çoban, İstanbul: Kalkedon. 253-282. Lievrouw, L. (2011) Alternative and Activist New Media. London:Polity, 1-5-6-7. bölümler. (Türkçesi var) Taylan, A. (2012) Alternatif Medya ve Bianet Örneği. Ankara: AÜ SBE Gazeteclik Bölümü Yayınlanmamış DoktoraTezi. Taylan, A. (2015) “Türkiye'de Alternatif Medya Kantarının Başkenti: Bianet”, Direniş Çağında Türkiye'de Alternatif Medya. içinde. (Der.) Barış Çoban ve Bora Ataman. İstanbul: Kafka. 293-318. Vatikiotis, P. (2014) “İletişim Kuramı ve Alternatif Medya”, Kendi Medyanı Yarat: Alternatif Medya. Cilt I”, (Der.) B. Yanıkkaya, B. Çoban, İstanbul: Kalkedon. 63-97. Yanıkkaya, B. (2014) “Türkiye'de Feminist Alternatif Medya”, Kendi Medyanı Yarat: Alternatif Medya. Cilt 2”, (Der.) B. Yanıkkaya, B. Çoban, İstanbul: Kalkedon. 47-100. Yılmaz, A.S. B.Ataman (2015) “Gezi Direnişinde Alternatif Yeni Medya ve Çapul Tv.” Direniş Çağında Türkiye'de Alternatif Medya. içinde. (Der.) Barış Çoban ve Bora Ataman. İstanbul: Kafka. 141-177. Yılmaz, Y. (2014) “Küresel Adalet İçin Sosyal Hareket: Indymedia”, Düşünen Siyaset, 29:223 – 240. Yumuşak, Ö.F. (2015) “ÖtekilerinPostası: Biz Kimiz?”, Direniş Çağında Türkiye'de Alternatif Medya. içinde. (Der.) Barış Çoban ve Bora Ataman. İstanbul: Kafka. 319-344.

Barış Okuryazarlığı ve Alternatif Medya

Çoban, B. (2016) “Barış Okuryazarlığı, Alternatif Medya ve Yurttaş Gazeteciliği”, Medya Okuryazarlığı, Der. E.Durur-Küçük, Ankara: Siyasal.157-188.

Eleştirel medya okuryazarlığı ve etik bakışın gelişmesi

White, A. (2016) “Etik Gazetecilik”, Tehlike Altında Gazetecilik Der. O.Andreotti. İstanbul: İstanbul Bilgi Ünv. Yayınları, 233-272.

Siepera, E. (2016) “Gazeteciliğin İkilemleri”, Tehlike Altında Gazetecilik Der. O.Andreotti. İstanbul: İstanbul Bilgi Ünv. Yayınları, 273-321.

Ekler

Da Silva, M. L.(2014) “Information, communication and planetory citizenship”, The Handbook of Global Communication and Media Ethics. Der. R.S. Fortner ve P.M. Fackler. Malden: Wiley Blackwell, 41-53. Cohen-Almagar (2014) “The responsibility of net users”, The Handbook of Global Communication and Media Ethics. Der. R.S. Fortner ve P.M. Fackler. Malden: Wiley Blackwell, 415-433. Binark, M. ve G.Bayraktutan (2013) Ayın Karanlık Yüzü: Yeni Medya ve Etik. İstanbul:Kalkedon.

Yeni medya ortamları ve aktivizm ilişkisine yönelik eleştiriler (özellikle ekonomi politik kuram ve sayısal uçurum/eşitsizlik olguları, veri eşleştirme, dijital gözetim)

Baştürk, E. (2016) Gözetimin Soykütüğü. İstanbul: Kalkedon.

Irak , D. (2015) “Dijital Uçurum: Sosyal Medya ve Türkiye'nin Politik Halleri”, Ayrıntı Dergisi, Sayı: 12. 25-30.

Yumuşak, F. (2015) “Dijital Gözetim Sunar: Ölçülebilir, Karlı ve Hızlı Hayatlar”, Ayrıntı Dergisi, Sayı: 11. 101-110.

Ekler

Kavaklı, N. (2014-2015) “İnternet arama motorları ve kamusal alan: arama motorları kimin için çalışıyor?”, Kültür ve İletişim, 17(34):125-149. Fuchs, C. (2011) Foundations of Critical Media and Information Studies. London: Routledge. 7.ve 8.Bölümler. 255-292 ve 293-322. Fuchs, C.  (2014). Social Media. A Critical Introduction.London: Sage. Karakaya-Polat, R. (2012) “Digital exclusion in Turkey: A policy perspective”, Government Information Quarterly, 29:589-596.

WikiDünyası

Suoranta, J. ve T.Vaden (2010) Wikiworld. NY:Pluto.

Genel Değerlendirme için Bauman, Z. (2015) Özgürlük. İstanbul: Ayrıntı.