Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi
Kültürel Çalışmalar ve Medya Yüksek Lisans Programı
KLM 621 Türkiye Ethosu: Fikirler, Akımlar, Yönelimler
Dr. Emel Uzun Avci
Dersin Asistanı: Arzu Altundiş
Bu ders, kültürel çalışmalar öğrencilerinin Türkiye bağlamını tanımalarını amaçlamaktadır. Kültürel ürünlerin içinde üretildikleri ekonomik, siyasal ve elbette duygusal “iklim”in bilgisi, bu iklim içinde yetişmiş öğrenciler için fazla tanıdıktır- dolayısıyla, bu “tanıdıklık” üzerine çalışmak, bilgiyi analitik bir yaklaşıma tabi kılmak önemlidir. Yani, düşünümsel bir çalışma yürütmek.
Öğrenci sorumlulukları:
Derse devam, bir zorunluluktur. İstisnai ve zorunlu durumlar dışında, öğrencilerin derse düzenli katılımları beklenir.
Her hafta için belirlenmiş olan tartışma çerçevesinde verilen metinler okunmalı ve tartışma soruları hazırlanmalıdır.
2. Hafta, ödev konuları paylaşılacak ve ilgili hafta sözlü sunum yapılacaktır.
Tartışma başlıkları çerçevesinde verilecek okuma metinleri değişebilir, yeni metinler eklenebilir. Bu nedenle, haberleşmenin düzenli ve hızlı olması son derece önemlidir. Öğrencilerin kurulacak haberleşme ağına girmesi ve maillerini düzenli kontrol etmesi beklenir.
Ödev Konuları:
• Gurbet Kuşları / Ses Mecmuası/ Uzak/ Gecekondu/ Kafamda Bir Tuhaflık (Orhan Pamuk)/ Ali Ağaoğlu/ Toki (4. Hafta)
• Saatleri Ayarlama Enstitüsü / Yeni Osmanlıcılık / Nurettin Topçu/ Lütfi Bergen (5. Hafta)
• Eşref Paşalılar / Tarık Buğra/ İhsan Eliaçık/ Nihat Hatipoğlu/ (6. Hafta)
• Sevgi Soysal / Bizim Aile / Seks Filmleri furyası/ Yılmaz Güney / Orhan Gencebay / Ayfer Tunç- (Bir Maniniz Yoksa Annemler Size Gelecek) (8. Hafta)
• Nihal Atsız/ Afet İnan/ Türk Toplumcu Budun Derneği/ Türk Ocakları/ Türk Feminizm Hareketi (9. Hafta)
• Evrim Alataş/ Sarhoş Atlar Zamanı / Bir Dersim Hikâyesi/ Ahmet Kaya / Mehmet Uzun/ Nadire Mater (Memedin Kitabı) (10. Hafta)
• Kız Enstitüleri ve Köy Enstitüleri/ Nermin Abadan Unat/ Duygu Asena/ Nezihe Muhiddin (11. hafta)
• Özalizm/ İcraatın İçinden/ Fırt Dergisi/ Papatyalar/Müjde Ar/ Banker Kastelli/ 900'lü hatlar (12. hafta)
Dersin günü ve saati: Cuma 13.30
Derslik: Seminer 2
Değerlendirme yöntemi:
Haftalık tartışma soruları %15
Sözlü sunum %20
Dönem ödevi %65
1. hafta (1 Ekim 2021): Tanışma, dersin tanıtımı
2. hafta (8 Ekim 2021): Dünya Görüşü ve Zihniyet: Osmanlı Mirası
• ALKAN, M., Ö. (2003) Resmi İdeolojinin Doğuşu ve Evrimi Üzerine Bir Deneme, Modern Türkiye'de Siyasî Düşünce I: Tanzimat ve Meşrutiyetin Birikimi, İstanbul: İletişim, ss. 377-407.
• PARLA, J. (2016). Babalar ve Oğullar: Tanzimat Romanının Epistemolojik Temelleri, İstanbul: İletişim, ss. 9-48.
3. hafta (15 Ekim 2021): Yeni Cumhuriyet: Türk Kimliğinin İnşası
• AYDIN, S. (2009) Terzinin Biçtiği Bedene Uymazsa Türk Kimliğinin Yaratılması ve Ulusal Kimlik Sorunu Üzerine, İstanbul: Özgür Üniversite Kitaplığı, ss.59-90.
• YÖRÜK, Z. (2002) “Politik Psişe Olarak Türk Kimliği”, Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce: Milliyetçilik, Cilt 4, İstanbul: İletişim, ss. 309-346.
Ek Okuma
• YILDIZ, P. (2021). Kayıp Hafızanın İzinde: Sinemada Geçmişle Yüzleşme yas ve İnkar, İstanbul: Metis.
• KÖKER, L. (2002) “Post-Kemalizm ya da ‘Eleştirel-Olmayan Eleştiri'nin Eleştirisi”, Birikim, 371, ss. 15-25.
• LORDOĞLU, C. (2021) 1930'lu Yıllarda İstanbul'daki Yeni Evlerde Yaşam Deneyimi, içinde Günebakan Düşlerimiz: Kamusallık, Gündelik Hayat ve Tecrübe Üzerine Yazılar, Der. Tülin Ural ve Bahadır Vural, İstanbul: İletişim.
4. hafta (22 Ekim 2021): Kentleşme
• BATUMAN, B. (2002) Mekân, Kimlik ve Sosyal Çatışma: Cumhuriyet'in Kamusal Mekanı Olarak Kızılay Meydanı, içinde Ankara'nın Kamusal Yüzleri, Derleyen: Güven Arif Sargın İstanbul: İletişim.
• YILDIRMAZ, S. (2015) Köylüler ve Kentliler: Ellili Yılların Dönüşen Yeni Sosyo-ekonomik ve Kültürel Coğrafyası, içinde Türkiye'nin 50'li Yılları, Der. Mete Kaan Kaynar, İstanbul: İletişim, ss. 541-563.
• ÖZYEĞİN, G. (2005) Kapıcılar, Gündelikçiler ve Ev Sahipleri: Türk Kent Yaşamında Sorunlu Karşılaşmalar, içinde Kültür Fragmanları Türkiye'de Gündelik Hayat, Der. D. Kandiyoti ve A. Saktanber, İstanbul: Metis.
Ek Okuma
• ALKAN, M., Ö. (2015) “Soğuk Savaş'ın Toplumsal, Kültürel ve Günlük Hayatı İnşa Edilirken…”, içinde Türkiye'nin 1950'li Yılları, Der. Mete Kaan Kaynar, İstanbul: İletişim Yayınları, ss. 565-618.
• BEKTAŞ-ATA, L. (2021) “Geçmişin Çeşmesinden Bugünü Dolduran” Kadınlar: Kent Mekânında Deneyim ve Tecrübe, içinde Günebakan Düşlerimiz: Kamusallık, Gündelik Hayat ve Tecrübe Üzerine Yazılar, Der. Tülin Ural ve Bahadır Vural, İstanbul: İletişim.
5. hafta (29 Ekim 2021): Resmi Tatil
6. Hafta (5 Kasım 2021): Modernlik Korkusu- muhafazakârlık
• ERDOĞAN, N. ve BORA, T. (2003) Biz Anadolu'nun Bağrı Yanık Çocukları'...'Muhafazakar Popülizm', Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce cilt 5: Muhafazakarlık, İstanbul: İletişim, 632-644.
• BELGE, M. (2003) Muhafazakarlık Üzerine, Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce cilt 5: Muhafazakarlık, İstanbul: İletişim, ss. 93-104.
• AKÇAOĞLU, A. (2019) Zarif ve Dinen Makbul: Muhafazakâr Üst-Orta Sınıf Habitusu, İstanbul: İletişim.
7. hafta (12 Kasım 2021): Farklı bir İklim mi? (İslamcılık)
• EMRE, ÇETİN, K., B. (2016) “Religious Broadcasting and the Fantastic Tele-Universe of Adnan Oktar's A9 TV”, Moment Journal, 3(1), pp. 116-132.
• ERKOL Ç., G. & ÇALIŞKAN, U. (2016) 1960'lardan 28 Şubat'a Cemaati Romanlarla İcat Etmek: Siyasal İslam'ın Popüler Tezahürleri, Moment Dergi, 3(1), ss. 21-47.
• Özçetin, B. (2016) Popüler Kültür, Din ve Sekülerlik Tayfun Atay'la Söyleşi, Moment Dergi, 3(1), ss. 5-20.
Ek Okuma
• AVCI, Ö. (2018) İki Dünya Arasında: İstanbul'da Dindar Üniversite Gençliği, İstanbul: İletişim.
8. hafta (19 Kasım 2021): Okuma Haftası
9. Hafta (26 Kasım 2021): Türkiye “yetişkinliğe” geçerken: 1970'ler
• ÜNÜVAR, K. (2013) 70'ler: “‘80'lerin Öncesi ‘60'ların Sonrası”, Toplum ve Bilim, no:127, ss. 30-47.
• MORGÜL, K. (2009) “Fatsa, Sol Popülizm ve Yerel Yönetimler”, Birikim, no: 239, ss. 67-77.
• UYSAL, A. (2013) “Devlet Şiddetinin Biyografik Sonuçları: 1970'li Yılların Militanlarının Siyasal Yol Haritaları”, Toplum ve Bilim, no:127, ss. 176-195.
• ORHON, G. (2020) “Bir 12 Eylül Yazısının İlk Cümlesi ya da Kuşaklar, Sessizlikler, Kederler”, içinde 40 Yıl 12 Eylül, (der) Tanıl Bora, İstanbul: İletişim, ss.15-37.
Ek Okuma
• Birdal, S., C. (2020). Bir Başka Devrim: Türkiye Sol Hareketinde Arzu, İdeoloji, Politika (1960-1980), İstanbul: İletişim.
• AKYILDIZ, K., BORA, T. (2013) Siyasal Hafıza ve Ülkücülerin Hatırasında 70'ler, Toplum ve Bilim, no:127.
10. Hafta (3 Aralık 2021): Milliyetçilik Meselesi
• AYDIN, S. (2015) Popüler Kültür ve Milliyetçilik: Sokağın Hissi, içinde Milliyetçilik ve Toplumsal Cinsiyet: Edebiyat, Medya, Siyaset, İstanbul: İletişim, ss.19-77.
• ÇİRAKMAN, A. (2011) “Flags and Traitors: The Advance of Ethno-nationalism in the Turkish Self-image”, Ethnic and Racial Studies, 34(11), 1894–1913.
• TOKDOĞAN, N. (2015) “‘Biraz da Feminist Olmak Lazım' MHP ve Ülkü Ocaklarında Kadınlık Halleri”, içinde İradenin İyimserliği, Der. Aksu Bora, Ankara: Ayizi Kitap, ss. 265-311.
Ek Okuma
• SARAÇOĞLU, C., & BELANGER, D. (2021) “Governance through discipline in the neighbourhood: Syrian refugees and Turkish citizens in urban life”, The Canadian Geographer / Le Géographe canadien, 1–13.
11. hafta (10 Aralık 2021): Fay hatları
• ALPMAN, P. (2016) Esmer Yakalılar: Kent –Sınıf-Kimlik ve Kürt Emeği, İstanbul: İletişim, 15-103.
• SARACOGLU, C. (2009) “Exclusive Recognition”: The New Dimensions of the Question of Ethnicity and Nationalism in Turkey”, Ethnic and Racial Studies, 32(4), 640–658.
• ÇELİK, A., B., MUTLUER, N. (2015) “Toplumsal Barış ve Barış Süreci'nin Toplumsallaşması” , Barış Açısını Savunmak, İstanbul: Metis, s. 59-75.
Ek Okuma
• BOZARASLAN, H. (2014) Türkiye'de 2010'larda Kürt Meselesi, içinde Çatışma Çözümleri ve Barış, Der. Murat Aktaş, İstanbul: İletişim, ss. 69-80.
• ÇEVİK, H. (2021), Konya'da Kürt mü Var? Orta Anadolu Kürtleri ve Kürtlerin Siyasallaşması, İstanbul: İletişim.
• TURGUT, S. (2021) Kürt Damgası: Etnik Sınırlar ve Başa Çıkma Stratejileri, İstanbul: İletişim.
12. hafta (17 Aralık 2021): “Ben de İsterem”: Neoliberal Dönemin Bazı Tezahürleri
• AÇIKEL, F. (1996) “Kutsal Mazlumluğun Psikopatolojisi”, Toplum ve Bilim, No: 70, ss. 153-196.
• GÜRBİLEK, N. (1992) Vitrinde Yaşamak: 1980'lerin Kültürel İklimi, İstanbul: Metis, ss.16-36.
• KOZANOĞLU, C. (2001) Yeni Şehir Notları, İstanbul: İletişim, ss.139-176.
• KOZANOĞLU, H. (1993). Yuppieler, Prensesler ve Bizim Kuşak, İstanbul: İletişim, ss. 61-66.
• BUĞRA, A., SAVAŞKAN, O (2014) Türkiye'de Yeni Kapitalizm Siyaset, Din ve İş Dünyası, İstanbul: İletişim, ss. 85-120.
13. hafta (24 Aralık 2021)- Ethosun Cinsiyeti
• BORA, A. (2010) “Modern Babaların Modern Kızları”, Folklor/Edebiyat, No: 16:61, 7-15.
• BORA, A. (2021) Alaturka Bir Cercei Olarak Büşra, Birikim, https://birikimdergisi.com/haftalik/9805/alaturka-bir-cersei-olarak-busra
• ÖZTAN, E. (2021) “Ailelere Musallat Olan Otoriter Siyaset ve AKP Aileciliğinin Çıkmazları”, Birikim, 387-388, ss. 21-31.
• SAKTANBER, A. (2005) Gündelik Yaşamda Dinin Yeniden Keşfinin Bir “Aracı” Olarak Kadınlar, İçinde (ed.) Tanıl Bora, Murat Gültekin, Modern Türkiye'de Siyasî Düşünce 6: İslamcılık, İstanbul: İletişim Yayınları, ss. 377-407.
Ek Okuma
• ARSLAN, U., T (2005) Bu Kâbuslar Neden Cemil?, İstanbul: Metis.
• ÖZTAN, E. (2014) “Türkiye'de Ailecilik, Biyosiyaset ve Toplumsal Cinsiyet Rejimi, Toplum ve Bilim, No: 130, ss.176-188.
14. hafta (31 Aralık 2021 ): Popüler Kültür
• BİRKAN, T. (2002) “Solun Son Sözü Kültürel Çalışmalar mı?”, Toplum ve Bilim, No: 94, 6-15.
• BÜKER, S. (2002) Film Ateşli Bir Öpüşmeyle Bitmiyor, içinde Kültür Fragmanları Türkiye'de Gündelik Hayat, Der. D. Kandiyoti ve A. Saktanber, İstanbul: Metis.
• EMRE ÇETİN, K., B. (2014) “The Politicization of Turkish Television Dramas”, International Journal of Communication, no: 8, pp. 2462-2483.
• Onaran, B. (2021) O Sırada Mutfakta…: Orhan Gencebay Arabeskinin Yazıldığı Yıllarda Kebap ve Kültür, içinde Günebakan Düşlerimiz: Kamusallık, Gündelik Hayat ve Tecrübe Üzerine Yazılar, Der. Tülin Ural ve Bahadır Vural, İstanbul: İletişim.
Ek Okuma
• KARA, İ. (2019) Ahmet Kaya Şarkıları: Açık Yaranın Sesi, İstanbul: İletişim, ss. 19-51.