Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü RTS Doktora Programı Seçmeli Ders Bahar 2015
Gün-Saat: Salı 16:30-19:30 Yer: HUİF Seminer 1 Beytepe
Dersin Adı: YENİ MEDYA SOSYOLOJİSİ -Dijital teknolojiler, toplum, kültür ve birey ilişkisine eleştirel bakış
Prof.Dr. Mutlu Binark
Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi RTS Blm. Bilişim ve Enformasyon Teknolojileri Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi
Tel: 2976230 Dahili 120
E posta: binark@hacettepe.edu.tr, mbinark@gmail.com
1.Tanım: Günümüzde yeni medya (dijital teknolojiler) ve yeni medya ortamları (çeşitli platformlar) gündelik yaşamın ayrılmaz bir parçası haline gelmiş, hatta geleneksel medyanın ve geleneksel medya metinlerinin kullanımın yerini giderek almaya başlamıştır Yeni medyanın kullanım pratiklerinin toplum, kültür ve birey üzerine çeşitli etkileri ile yaratıcı endüstri olarak enformasyonel ve promosyonel kapitalizmde sahip olduğu asli konum (ideal meta konumu), başta iletişim bilimleri olmak üzere, kültürel çalışmalar, sosyoloji, antropoloji ve iktisat gibi farklı disiplinlerde “yeni medya çalışmaları” adı altında irdelenmeye başlanmıştır. Yeni medya sosyolojisi adlı bu derste ise, öncelikle yeni medya ve yeni medya ortamları tanımlanarak, geleneksel medyadan farklılaştıran özellikler örneklerle açımlanacaktır. Yeni medya sosyolojisi dersinin amacı, yeni medyanın ve yeni medya ortamlarının toplum, kültür ve birey üzerine etkisini kavramlarla ve eleştirel yaklaşımlarla (kültürel çalışmalar, ekonomi politik) ortaya koyacak, açımlayacak sorular geliştirmek, örnekler üzerinden bu soruları analiz etmektir.
Bu ders döneminde yeni medya ortamlarında araştırma yöntem ve teknikleri üzerine yoğunlaşılacaktır.
2. Düzey:
a) Ön Koşul: Dersin ön koşulu yoktur.
b) Hedefler ve amaçlar: Bu derste öğrencilerin, yeni medya çalışmaları bağlamında çeşitli kuramsal tartışmaları, kavramları ve yeni medya ortamlarına yönelik araştırma yöntemlerini öğrenmeleri birincil amaçtır.
c) Öğrenme Çıktıları: Öğrenci bu ders sonunda, ilk olarak; toplum, kültür ve bireyin yeni medya dolayımı ile nasıl değiştiğini kavrama becerisi elde eder; ikinci olarak, yeni medyanın toplum, kültür ve birey üzerine farklı ve çeşitli etkilerini tarihi, ekonomik, siyasal, toplumsal ve kültürel ardyöre ve örüntüler içerisinde bağlam vurgusu ile sorgulama bilgisini kazanır.
3. Dersin Planı (Kaynakça dahil)
• Yeni medya neden yeni? Ne'liği
• Yeni medya ve yeni medya ortamları nedir? (web 2.0, cep telefonları, dijital oyun platformları ve ortamları, PDA'lar) Geleneksel medyadan farklı kılan özellikleri nelerdir? (dijitallik, etkileşimsellik, bağlantıda olma, hipermetinsellik, multimedya biçemselliği, yöndeşme, sanallık/mevcudiyet hissi, yayılım, kullanıcı türevli içerik üretimi)
• Yeni medya ve sosyal medya ortamlarına ilişkin tartışmalar-öznelik-siyasal iletişim-katılım, politika yapımı, çocuk ve genç kullanıcı, yeni sosyal eko sistem vd.
Manovich, L. (2011). “Medya Nasıl Yeni Oldu?” İletişim Tarihi, (Der.)David Crowley ve Paul Heyer. (Çev.) Berkay Ersöz, Ankara: Siyasal Kitabevi. 467-471. (Z)
Abbate, J. (2011). “İnternetin Popülerleşmesi” İletişim Tarihi, (Der.) David Crowley ve Paul Heyer, (Çev.) Berkay Ersöz, Ankara: Siyasal Kitabevi. 472-479. (Z)
Aslan, M. G. (2013). “Yeni Medyanin “Yeni”liği Üzerine.” I. Ulusal Yeni Medya Kongresi 7-8 Mayıs 2013. Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi ve Alternatif Bilişim Derneği. 102-110. (Z)
Hinton, S. ve L. Hjorth (2013). Understanding Social Media. London: Sage. (Z) 1-77; 120-140.
Sieppera, E. (2012). Undestanding New Media. London:Sage. (Z) 1-22, 83-104, 105-124.
Fuchs, C. (2014). Social Media. A Critical Introduction.London: Sage.(E)
Lister, M. vd. (2003). New Media: A Critical Introduction. London: Routledge. (E)
Atabek, Ü. (2001). “İnternet ve Sosyal Bilimlerde Metodoloji”. Amme İdaresi Dergisi, Cilt:34, Sayı:1, 51-57. (Z)
Jensen, K.B. (2011). “New Media, Old Methods-Internet Methodologies and the Online/offline Divide”, The Handbook of Internet Studies. (Der.) Mia Consalvo ve Charles Ess. Malden: Wiley&Blackwell. 43-58. (Z)
Binark, M. (Der.) (2014) Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Z)
Binark, M.ve K. Löker (2011). STÖ'ler için Bilişim Rehberi. Ankara: STGM. (Z)
Binark, M. ve B. Kılıçbay (Der.) (2005) İnternet, Toplum, Kültür. Ankara: Epos Yayınları. (Z)
Binark, M. (Der.) (2007). Yeni Medya Çalışmaları. Ankara: Dipnot Yayınları. (Z) www.yenimedya.wordpress.com dan pdf'ini indirebilirsiniz.
Consalvo, M. ve C.Ess (Der.) (2011) The Handbook of Internet Studies. Malden: Wiley-Blackwell. 1, 3, 5, 7, 8, 16, 18, 22. Bölümler (Z)
• Metin çözümlemesi (nicel nitel içerik analizi, söylem çözümlemesi)
Binark, M. (Der.) (2014) Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Z) 1.Bölüm
Ackland, R. (2013). Web Social Science: Concepts, Data and Tools for Social Scientists in the Digital Age. London: Sage.(Z)
Mitra, A. ve E.Cohen (1999). “Analyzing the Web: Directions and Challenges”, Doing Internet Research. (Der.) Steve Jones, London: Sage, 179-202. (Z)
Papacharissi, Z. (2009). “The virtual geographies of social networks: a comparative analysis of Facebook, LinkedIn, ASmallWorld”, New Media and Society, 11(1-2):199-220. (Z)
Lomborg, S. (2012) “Researching Communicative Practice: Web Archiving in Qualitative Social Media Research”, Journal of Technology in Human Services. 30(3-4), 219-231.
Bayraktutan, G. Binark, M. Çomu, T. vd. (2012). “Sosyal Medyada 2011 Genel Seçimleri: Nicel -Nitel Arayüzey İncelemesi", Selçuk İletişim Dergisi, 7(3) 5-29 (Z)
Bayraktutan, G. vd. (2014). “Siyasal İletişim Sürecinde Sosyal Medya ve Türkiye'de 2011 Genel Seçimlerinde Twitter Kullanımı”, Bilig, Sayı No:68, 59-96. (Z).
Bayraktutan, G. Binark, M. Çomu, T. vd. (2013). “Web 1.0'dan Web 2.0'a Barış ve Demokrasi Partisi: 2011 Genel Seçimlerinde Facebook Kullanımından bir Kesit", İletişim &Diplomasi, 1(1) 31-56. (Z)
Aygül, E. (2013). Yeni Medyada Nefret Söyleminin Üretimi: Bir Toplumsal Paylaşım Ağı Olarak Facebook Örneği. Ankara: Gazi Ünv.SBE. Yayınlanmamış Y.Lisans Tezi.(Z)
Çomu, T. (2012). Video Paylaşım Ağlarında Nefret Söylemi: YouTube Örneği. Ankara: Ankara Ünv. SBE. Yayınlanmış Y.Lisans Tezi (Z)
• Büyük Veri
Gürsakal, N. (2014) Büyük Veri. Bursa: Dora.
boyd, d. ve k. Crawford (2012) “Critical questions for Big Data”, Information, Communication & Society 15(5): 662 –679. Folklor/Edebiyat Dergisi Sayı 82'de Nisan 2015'de Türkçe çevirisi yayınlanacaktır.
Hogan, M. (2015) “Facbook Data Storage Centers as the archive's Underbelly”, Television and New Media, 16(3):3-18.
Andrejevic, M. ve M. Burdon (2015) “Defining the Sensor Society”, Television and New Media, 16(3):19-36.
Gregg, M. (2015) “Inside the Data Spectacle”, Television and New Media, 16(3):37-51.
Bu özel sayı için bkz:http://tvn.sagepub.com/content/16/1.toc
Colleoni, E., A.Rozza ve A. Arvidsson (2014) “Echo Chamber or Public Sphere? Predicting Political Orienttion and Measuring Political Homophiliy in Twitter Using Big Data”, Journal of Communication, 64: 317-332.
Ayrıca: Big Data & Society Journal
http://bigdatasoc.blogspot.com/
http://bds.sagepub.com/content/current
Kitchin, R. (2014) The Data Revolution: Big Data, Open Data, Data Infrastructures and Their Consequences. Londra: Sage. (E)
• Sosyal Ağ Analizi
Gürsakal, N. (2009) Sosyal Ağ Analizi. Bursa: Dora.
• Kullanıcı/izleyici çalışmaları (aktif izleyici/kullanıcı tezi ve izleyici 2.0 kavramı, çevrimiçi anket, katılımsız gözlem, pusuculuk, katılımlı gözlem, derinlemesine görüşme/alımlama çalışması, tekno-günlük veya günlük tutulması, görsel kayıtlama vd. araştırma teknikleri)
Binark, M. (Der.) (2014) Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Z) 2.ve 3. Bölümler.
Witmer, D. vd. (1999) “From Paper and Pencil to Screen and Keyboard:Toward a Methodology for Survey Research on the Internet”, Doing Internet Research. (Der. ) Steve Jones, London: Sage, 145-162. (Z)
Hargittai, E. (2019) “Digital Na(t)ives? Variation in Internet Skills and Use among Members of the “Net Generation”, Sociological Inquiry, 80(1): 92-113. (E)
Markham, A.N. (2011) “Internet Research”, Qualitative Research: Theory, Method, and Practices. Der. David Silverman. London: Sage.(Z)
Hine, C. (2000). Virtual Etnography. London:Sage. (E)
Kendall, L. (2004). “Participants and Observers in Online Etnography: Five Stories About Identity.” Online Social Research:Methods, Issues and Ethics. (Der.) Mark D. Johns, Shing-Ling Sarina Chen ve G.Jon Hall. New York: Berg. 125-140. (Z)
Murthy, D. (2008). “Digital Ethnography: An Examination of the Use of New Technologies for Social Research”, Sociology, 42(5):837-855. (Z)
Beaulieu, A. (2004). “Mediating Ethnography: Objectivity and the Making of Ethnographies of Internet”, Socioal Epistemology, 18(2-3), 139-163. (Z)
Hermes, J. (2009). “Audience Studies 2.0. On the theory, politics and method of qualitative audience research”, Interactions, 1(1): 111-127. (Z)
Hille, S. ve P.Baker (2013). “I like news: Searching for the ‘Holy Grail' of Social Media-The use of Facebook by Dutch news media and their audience”, European Journal of Communication, 28(6): 663-680. (Z)
Deller, R (2011) “Twittering on: Audience research and participation using Twitter”, Participations 8(1): 216-245. (Z)
Marwick, A.W. vd. (2010) “I tweet honestly, I tweet passionetly: Twitter users, context colapsed and the imagined audience”, New Media and Society. XX(X): 1-20. (Z)
boyd, d. (2014) It's Complicated: The Social Lives of Networked Teens. New Haven: Yale University Press.
Ito, M. vd. (2009). Living and Leaning with NewMedia: The Summary Findings from the Digital Youth Project. Cambridge: MIT. (Z)
Ito, M. vd. (2010). Hanging Out, Messing Around, and Geeking Out. Cambridge: MIT. (E)
Uğurlu, E.G. (2014). “Ekran Kuşağından Beş Oyuncu Çocuk”, Sobe, Yay.Haz. E.G.Uğurlu, Konya: Literatürk. (Z)
Uğurlu, E.G. (2014) “Ekran Kuşağından İki Çocuğun Ekranla Tanışma Hikayesi”, Yeni Medya Araştırmaları: Kavramlar, Uygulamalar, Tartışmalar, (Der.) İdil Sayımer, Konya: Literatürk Yayınları, (Z)
Akınerdem, F. (2012).Yerli Dizi Anlatıları ve İzleyici Katılımı: Uçurum Dizisini Ekşisözlük ve Twitter'la Birlikte İzlemek. Folklor/Edebiyat Dergisi, 72, 77 - 90. (Z)
Turan, A.E. (2014) “Elektronik Sözlük Ve Talk Show Ara Kesitinde İzleyici: Bir Dönüşümü İzlemek”, Yeni Medya Araştırmaları: Kavramlar, Uygulamalar, Tartışmalar, (Der.) İdil Sayımer, Konya: Literatürk Yayınları, (Z)
Turan, A.E. (2013). Yeni Medya Ortamlarında Üre-Tüketicilik ve Katılım Olgusu: Ekşi Sözlük ve Okan Bayülgen'in Talk Show'unda Etkileşim. Ankara: Başkent Ünv. SBE. Yayınlanmamış Y.Lisans Tezi. (E)
Varnalı, K. (2013). Dijital Kabilelerin İzinde Sosyal Medyada Netnografik Araştırmalar. İstanbul: Kapital Kitap (MediaCat). (Z)
Bayraktutan-Sütçü, G. (2010). Blog Ortamı ve Türkiye'de Blogosferdeki Akademik Entelektüeller Örneği. Ankara: Ankara Ünv.Yayınlanmamış Dr. Tezi. (E)
Göker, G. (2007). “İnternet'in Türkiye'de Kadın Hareketi Üzerindeki Etkisi: Kadın Kurultayı E-Grubu Örneği”, Yeni Medya Çalışmaları. (Der.) Mutlu Binark. Ankara: Dipnot Yayınları. 205-247. (E)
Çelik, B. (2013). “Teknoloji ile Kimlik Mücadelesi: Kürt Gençleri ve Cep Telefonu.” Sahanın Sesleri. Hakan Ergül (Der.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi. 257-274. (E)
Binark, M. ve G. Bayraktutan-Sütcü (2007). “Teknogünlüklerdeki Çok(lu) Sessiz Yaşamlar:Yeni Medyanın Sessiz Enstrümanları-Yeni Orta Sınıf Gençlik”, Yeni Medya Çalışmaları. (Der.) Mutlu Binark, Ankara: Dipnot Yayınları. 147-176. (E)
Binark, M. ve G. Bayraktutan-Sütcü (2009). “Devasa Çevrimiçi Oyunlarda Türklüğün Oynanması: Silkroad Online'da Sanal Cemaatin İnşası ve Türk Klan Kimliği”, Dijital Oyun Rehberi, (Der.) Mutlu Binark, Günseli Bayraktutan-Sütcü ve Işık Barış Fidaner, İstanbul: Kalkedon Yayınları. 275-312. (E)
Binark, M. ve G. Bayraktutan-Sütcü (2011). “Dijital Oyun Kültürü Haritasında Oyuncular: Dijital Oyuncuların Habitusları ve Kariyer Türevleri”, Katılımın E-Hali: Gençlerin Sanal Alemi. (Der.) Aslı Telli Aydemir, İstanbul:Alternatif Bilişim Derneği. (E)
Toprak, A., A. Yıldırım, E. Aygül, M. Binark, S. Börekçi ve T. Çomu (2009). Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook:“Görülüyorum Öyleyse Varım!”, İstanbul: Kalkedon Yayınları. (E)
Şimşek, B. (2013). “Hikaye Anlattıran, Hikayemi Anlatan, Kendi Hikayesini Yaratan Çember: Dijital Hikaye Anlatımı Atölyesinde Birbirine Karışan Sesler/im.” Sahanın Sesleri. Hakan Ergül (Der.). İstanbul: Bilgi Üniversitesi. 279-306. (E)
Pew Research (2014) Social Media and the Spiral of Silence. www.pweinternet.org August 26,2014.
Lee, N.Y. ve Y.Kim (2014) “The spiral of silence and journalists's outspokenness on Twitter”, Asian Journal of Communication, 24(3): 262-278.
• Araştırma, yöntem ve teknikler, araştırmacı ve öz-düşünüm
Binark, M. (Der.) (2014) Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Z) Son Bölüm
Wacquant, L. (2012) Ruh ve Beden: Acemi Bir Boksörün Defterleri. İstanbul. Boğaziçi Ünv. Yayınları. (E)
Somersan, S. (2009) “Bir İktidar Türü Olarak Araştırma Üzerine Düşünceler”, Méthodos: Kuram ve Yöntem Kenarından. (Der.) Dilek Hattatoğlu ve Gökçen Ertuğrul. İstanbul: Anahtar.161-170. (Z)
Selek, P.(2009) “Kenardakilerle Çalışmak”, Méthodos: Kuram ve Yöntem Kenarından. (Der.) Dilek Hattatoğlu ve Gökçen Ertuğrul. İstanbul: Anahtar. 115-125. (Z)
Chen, S.L.S., G.J. Hall ve M. D. Johns. (2004) “Research paparazzi in cyberspace: The voices of the researched”, Online social research: Methods, issues and ethics, (Der.) M. D. Johns, S. S. Chen ve G.J. Hall, New York:Berg, 157-175. (Z)
Binark, M. (2005). “Kimlik(lenme), Dipnotsuz İletişim ve Etnik Laflama Odaları”, İnternet, Toplum, Kültür. (Der.) Mutlu Binark ve Barış Kılıçbay. Ankara: Epos. 118-136. (Z)
• Yeni medya ve yeni medya ortamlarını çalışmak ve yöntem sorunu (araştırmacının konumu, sanal etnografi ve yöntemin uygulanması, etik sorunlar)
Binark, M. (Der.) (2014) Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Z) Sob Bölüm
Binark, M. (2005). “İnternet'i ve/ya Bilgisayar Dolayımlı İletişim Ortamını İncelemek İsteyen Bir Araştırmacının Soruları ve Sorunları”, İnternet, Toplum, Kültür. (Der.) Mutlu Binark ve Barış Kılıçbay. Ankara: Epos. 177-190. (Z)
Binark, M. (2007). “Yeni Medya Çalışmalarında Yeni Sorular ve Yöntem Sorunu”, Yeni Medya Çalışmaları. (Der.) Mutlu Binark, Ankara: Dipnot, 21-44. (Z)
Bayraktutan-Sütcü, G. (2008) “Araştırma Bize Ne Öğretir? Yönteme ve Araştırmaya Eleştirel Bakabilmek” Selçuk İletişim, 5(3): 45-57.
Buchanan, E. (2011) “Internet Research Ethics: Past, Present, and Future”, The Handbook of Internet Studies. (Der.) Mia Consalvo ve Charles Ess. Malden: Wiley&Blackwell. 83-108. (Z)
AOIR, “Ethical decion-making and Internet Research”, www.aoir.org/repots/ethics.pdf. Folklor Edebiyat Dergisi Sayı 82'deNisan 2015'de çevirisi yayınlanacaktır.
* Ders sırasında ek metinler verilecektir.
4. Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri: Derste çeşitli görsel-işitsel malzemeler (filmler, videolar) ile web bağlantısı kullanılacaktır. Yeni medya ortamını, yeni medya ortamındaki olay ve olguları değerlendiren kavramlar ve yaklaşımlar tartışma yöntemi ile, örnek olaylar üzerinden ele alınacaktır.
5. Değerlendirme Ölçütleri:
Ara sınav (kavram ve kuramsal tartışmalar üzerine soru): % 20
Final sınavı (özgün araştırma): % 60
Derse devam: % 5
Ders içi sunum ve katılım: % 15
6. Dil: Dersin dili Türkçedir, ancak ders için seçilecek okuma malzemeleri İngilizce olabilir.
7. ECTS kredisi:
8. Kaynakça: (Zorunlu ve Ek okuma birlikte listelenmiştir; Z, zorunlu; E, ek okumayı imlemektedir; okumalar dersin planına göre yukarıda ayrıştırılmıştır.)
AYRICA:
www.yenimedya.wordpress.com
www.dijitaloyun.wordpress.com
www.alternatifbilisim.tv
Akademik Takvim: 9.2.2015 Başlangıç; 2.6.2015 Son Ders
Tatiller: 19.5.2015
Etkinlikler:
26-27.2.2015 Yeni Medya Çalışmaları II. Ulusal Kongresi Alt.Bil.Der. & KHÜ-İstanbul www.yenimedya.org.tr
6.3.2015 Richard Stallman “Free Software Movement”, A.Ü. Tıp Fakültesi Morfoloji-Sıhhiye Saat: 17.30-19.30 https://www.fsf.org/events/rms-20150306-ankara
9-10.5.2015 Labor Communication 2015 Ankara